ျမန္မာ နဲ႔ Bangladesh ခရီးစဥ္ အျပီး လုံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ကုလအထူးကုိယ္စားလွယ္အစီရင္ခံဖုိ႔ ျပင္ဆင္
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ António Guterres ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွည္ Christine Schraner Burgener ဟာ ဇူလိုင္လ၁၄ရက္ကေန၁၆ရက္ေန႔အထိဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ Cox’s Bazar မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းကို သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေရးကိစၥ အေျဖရွာေရးဟာ ျပႆနာအေၾကာင္းအရင္းေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရ အေျဖရွာဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ သူကေျပာဆိုခဲ့ ပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ေဒၚလွလွသန္းက ေျပာျပမွာပါ။
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterres ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအၾကံေပး ပုဂၢိဳလ္ Christine Schraner Burgener ဟာ သူ႔ပထမဦးဆံုးခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔က သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုေတာ့ ဇူလိုင္လ၁၄ရက္ကေန၁၆ရက္ေန႔အထိ သြားေရာက္တာျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ဒါကာကို ေရာက္ရွိစဥ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိခ္ဟာစီနာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြအျပင္ သံတမန္ေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဌာန အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ့လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အခုလိုေတြ႔ဆံုစဥ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးအေျဖရွာႏိုင္ဖို႔ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရအေျဖရွာဖို႔လိုတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢ တြဲဖက္ေျပာခြင့္ရ ဖာရင္ဟတ္ က အဂၤါေန႔ ပံုမွန္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာခဲ့ ပါတယ္။
ေတြ႔ဆံုမႈေတြမွာအထူးကိုယ္စားလွယ္က ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အခက္အခဲျပႆနာေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈ ေဘးကေနၿပီးေတာ့ ထြက္ေျပးခိုလံုခဲ့ၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူေတြကို ေက်းဇူးတင္စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ျပႆနာ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရးအရ အေျဖရွာဖို႔လိုတယ္လို႔ သူကေျပာခဲ့ပါတယ္။
မစၥ္Burgener က ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြရွိတဲ့ Cox’s Bazzar ရွိ ကုတုပေလာင္စခန္းကိုေရာက္ရွိစဥ္ အဲဒီမွာ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လက အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္ ထြက္ေျပးခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေျပာျပခ်က္ေတြကို နားေထာင္ရင္းစိတ္မေကာင္းျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြဌာနျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ် ရမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံသားခံယူခြင့္ျပဳဖို႔ကို ေျပာခဲ့ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ မစၥ္Burgener ကသူ႔ခရီးစဥ္အတြင္း ေဆြးေႏြးမႈတိုင္း မွာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္းလည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ၇ သိန္း ဌာေနျပန္ေရးအတြက္ အေျခအေနဟာ စိတ္မခ်ရေသးဘူးလို႔ ေျပာခြင့္ရ ဖာရင္ဟတ္က ေျပာပါတယ္။
“ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ဌာေနျပန္ေရးအတြက္ စိတ္ခ်ရတဲ့အေျခအေနေတြမရွိေသးပါဘူး။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္း ေတြနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရၾကားမွာ MOU နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာထိုးထားခဲ့တာလို ေရွ႕ကိုတိုးတက္လာတဲ့ ေျခလွမ္းတခ်ိဳ႕ ျမင္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ဌာေနျပန္ေရးအတြက္စိတ္ခ်ရတဲ့အေျခအေနေတြေတြ႔ရဖို႔ ဒီထက္ တိုးတက္မႈရွိဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါကို ကုလသမဂၢဘက္က ဆက္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးၿပီးေတာ့ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနပါ တယ္။”
ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ေရးအတြက္အထူးကိုယ္စားလွယ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရၾကား ၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ MOU နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာအျပင္ ဇြန္လ ၆ ရက္ေန႔က ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ကုလအဖြဲ႔အစည္း၂ ခုျဖစ္ၾကတဲ့ UNHCR နဲ႔ UNDP တို႔အၾကား လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ MOU နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာတို႔ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာအေျဖရွာႏိုင္ဖို႔ တိုးတက္မႈေတြအျဖစ္ ရႈ႔ျမင္ေပမယ့္လုိ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအေနနဲ႔ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း မစၥ္Burgenerက ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ဖိအားေပးေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢလက္ေထာက္ေျပာခြင့္ရက ဆိုပါတယ္။
“ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျခလွမ္းေတြယူဖို႔လိုပါတယ္။ ထြက္ေျပးသြားခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ေရးအတြက္ ေဒသခံလူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကားထဲ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခေနေတြ ဖန္တီးေပးဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာအစိုးရကို ကုလသမဂၢဘက္က ဆက္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပး ေနသလို အထူးကိုယ္စားလွယ္ Christine Schraner Burgener ကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့စဥ္က ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။”
ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ သူတို႔သေဘာအတိုင္းဌာေနျပန္ေရးအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရၿပီး သိကၡာရွိတဲ့အေျခအေန ဖန္တီးေပးႏိုင္ဖို႔ အျမန္ဆံုးေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔လည္းသူက တိုက္တြန္းခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လြတ္လပ္စြာသြားလာ ခြင့္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားခံယူခြင့္ျပႆနာအေျဖရွာေရးအပါအ၀င္ ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံေပးခ်က္ ေတြကုိအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ မစၥ္Burgenerက သူ႔ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း တိုက္တြန္းခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
မစၥ္Burgenerက သူ႔ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အျပင္ ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆိုခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ေမာင္ေတာကိုလည္း သြားေရာက္ေလ့လာခြင့္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေနာက္ သီတင္းပတ္ တနလၤာေန႔ ဇူလိုင္လ ၂၃ မွာေတာ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀း ရွိပါတယ္။
ေဒၚလွလွသန္း / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
