ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အေရး ႏိုင္ငံတကာခံုရံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ တင္းမာရန္လိုေနေသာ တရုတ္ႏွင့္ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးရန္အတြက္ သမၼတေဟာင္း ဖီဒယ္လ္ ရာမို႔စ္ အား အထူးသံတမန္အျဖစ္ ေစလႊတ္ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု ဖိလစ္ပိုင္ သမၼတ ရိုဒရီဂို ဒူတာေတးက ေျပာၾကားသည္။
ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္နယ္ေျမအမ်ားစုကို ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု တရုတ္အစိုးရ၏ ေျပာၾကားခ်က္မွာ အေထာက္အထား မရွိ၍ တရုတ္တို႔ မပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ခံုရံုးက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ႏိုက္စ္ၿမိဳ႕တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ထရပ္ကားျဖင့္ လူအုပ္ထဲ ၀င္တုိက္ခဲ့မႈျဖစ္စဥ္မွာ “အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ” လုပ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ရွင္းလင္းေၾကာင္း သမၼတ ဖရန္ဆြာ ေဟာ္လန္ဒီက ဇူလိုင္လ ၁၅ ရက္တြင္ ျပစ္တင္ေျပာၾကားလုိက္သည္။ ဇူလုိင္လ ၁၅ ရက္တြင္ ၎အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံရွိ ကာကြယ္ေရးႏွင့္လံုၿခံဳေရး အရာရွိမ်ားႏွင့္ အစည္းအေ၀း ထုိင္သြားမည္ဟုလည္ ေဟာ္လန္ဒီက ေျပာဆိုသြားသည္။
အာကာသထဲမွ တိုက္ခုိက္ႏုိင္စြမ္း ရွိမည့္ ႏ်ဴကလီးယား ဗံုးႀကဲေလယာဉ္သစ္ ဒီဇိုင္းကို ႐ုရွားစစ္တပ္က ထုတ္ေဖာ္ ျပသလိုက္သည္။
အဆိုပါ ေလယာဉ္သည္ စမ္းသပ္တည္ေဆာက္ဆဲ အဆင့္တြင္ ရွိေနၿပီး ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ လက္ေတြ႕ စမ္းသပ္ပ်ံသန္းႏုိင္ရန္ လ်ာထားေၾကာင္း သိရသည္။ ႐ုရွားစစ္ဘက္ အႀကီးအကဲမ်ားက အဆိုပါ နည္းပညာသစ္ ဗံုးႀကဲေလယာဉ္၏ အင္ဂ်င္ကို စမ္းသပ္ေမာင္းႏွင္ၾကည့္ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဂ်ကာတာ ဇူလုိင္ ၁၄
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္ အတြင္းရွိ နာတူနာကြၽန္းစုႏွင့္ ယင္း၏ အနီး တစ္ဝုိက္ နယ္ေျမမ်ားအေပၚ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပုိင္စုိးမႈ အာဏာသက္ ဝင္ေစရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ အင္ဒုိနီးရွား အစုိးရအဖြဲ႕က ေရလုပ္သား ရာေပါင္းမ်ားစြာကုိ အဆုိပါ ပင္လယ္ေရျပင္သုိ႔ ေစလႊတ္ရန္ လုိလားေၾကာင္း အစုိးရ အထက္တန္း တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္ကုိ ကုိးကားလ်က္ ေဒသဆုိင္ရာ သတင္းဌာနမ်ားက ဇူလုိင္ ၁၄ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွ အျငင္းပြားေနေသာ ကြ်န္းမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္သည္ဆိုေသာ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ သေဘာ ထားကို ျငင္းဆန္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတကာခံုသမာဓိရံုး၏ တရားစီရင္ခ်က္ကို တရုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ေလးစားရန္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက တိုက္တြန္းလိုက္သည္။
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္တြင္ တ႐ုတ္ပုိင္ျပဳ၍ အျငင္းပြားေနသည့္ ပိုင္နက္နယ္ေျမမ်ားအေပၚ ေ၀ဟင္ ကာကြယ္ ေရးဇုန္တည္ေဆာက္ပိုင္ခြင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၌ရွိေၾကာင္း အႀကီးတန္းတ႐ုတ္အရာရွိႀကီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္သည္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ ေရွးေဟာင္းေရေၾကာင္း ေျမပုံအရ ပိုင္ဆိုင္သည္မွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရားမဝင္ေၾကာင္း ဇူလိုင္ (၁၂) ရက္တြင္ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ထိုင္ဝမ္နိုင္ငံက ေရေၾကာင္း နယ္ေၿမ ကာကြယ္ရန္ ဇူလိုင္ (၁၃) ရက္တြင္ ေရတပ္စစ္သေဘၤာ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံတကာ တရားရုံးက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ တရုတ္ရဲ႕ေတာင္းဆုိခ်က္ကုိ ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီးေနာက္ သမၼ ရွီက်င့္ဖ်င္က ႏုိင္ငံပုိင္နက္ကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ တရုတ္ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္(PLA) အား အသင့္ျပင္ထားရန္ အမိန္႔ေပးလုိက္တယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစုိက္ Boxun ရုပ္သံသတင္းေျပာဆုိခ်က္ကုိ ကုိးကားၿပီး ကုိရီးယား သတင္း Arirang က ဆုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာတရားရုံးရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ အသုံးခ်ၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြဟာ ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္မွာ က်ဴးေက်ာ္ရန္စမႈေတြ ျပဳလုပ္လာႏုိင္တဲ့ အတြက္ ျဖစ္တယ္လို႔ လည္း သူက ေျပာဆုိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
ေပက်င္း၊ ဇူလိုင္ ၁၃
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အား တ႐ုတ္က မပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံး၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္က တရားဥပေဒႏွင့္ မညီေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ပယ္ခ်လိုက္သည္။
တရား႐ုံး၏ စီရင္ထုံးေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ပင္လယ္ျပင္အခ်ဳပ္အျခာပိုင္ႏွင့္ ေရေၾကာင္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္အေပၚ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် သက္ေရာက္မႈရွိမည္မဟုတ္ေၾကာင္း သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္က ေျပာသည္။
ACT, Black Mountain မွာ ႏွင္းေတြဖုံးလႊမ္းေန (Credit: ABC)
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းမွာ အေအးဓာတ္ေတြ ျဖတ္သန္းေနတဲ့အတြက္ ႏွင္းက်တာေတြအျပင္ ေလျပင္းေတြလည္း တိုက္ခိုက္ေနပါတယ္။
ဗစ္တိုးရီးယား ျပည္နယ္၊ တက္စေမးနီးယား၊ နယူးေဆာက္သ္ေဝးလ္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ ကင္ဘာရာရွိရာ အထူးေဒသနဲ႔ ေတာင္ၾသစေၾတးလ် ျပည္နယ္ေတြမွာ ေလျပင္းတိုက္ခတ္မယ္လို႔ မိုးေလဝသဌာနက သတိေပးထားပါတယ္။
