ပါရီမြို့တော်ရဲ့ ဒီနေရာမှာ ပေါ့၊ကျွန်တော့်ညီမနဲ့ သူ့သူငယ်ချင်းတွေ အသတ်ခံခဲ့ရတာ”ဟု ၂၀၁၃ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလက သေနတ်ဖြင့်ပစ်သတ်ခံခဲ့ရသည့် ကာဒ့်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဆာကိုင်းကန်ဆစ်ဇ်၏အကို မီတင်ကန်ဆစ်ဇ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ပြင်သစ်အနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့အတွက် တရားမျှတမှု ရယူပေးဖို့အကြွေးရှိနေပါတယ်”ဟု ၎င်းကဆိုသည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၉ ရက် နေ့ညက ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်တွင် အသတ်ခံခဲ့ရသော ၎င်း၏ ညီမဖြစ်သူ ကံကြမ္မာကို ပြန်လည်တွေးတောချိန် ကန်ဆစ်ဇ်၏မျက်လုံးများ နီရဲလာကာ လက်များတုန်ယင်လာသည်။
COVID-19 ကူးစက်မှုကို အဆိုးရွားဆုံးရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် တရုတ်နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းရှိအ ဆင်းရဲဆုံးပြည်နယ် များမှတစ်ခုဖြစ်သောအန်ဟွေးတွင် အချိန်ပိုအလုပ်ဆင်းပြီး COVID-19 ကူးစက်ခံရခြင်းရှိ၊ မရှိ စစ်ဆေးကာ ကုသမှုပေးနေသော ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေသည့် ဆရာဝန်များကို မတွေ့ရတော့ဘဲအရင်းအမြစ်နည်းပါးသော ဆေးခန်းများနှင့် ကူးစက်မှုဒဏ်ကိုဆိုးဆိုးရွားရွား ရင်ဆိုင်နေရသော လူနာများသာ ရှိနေသည်။ တရုတ်သည် ၎င်း၏ကိုဗစ် ကင်းစင်ရေးမူဝါဒကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည့် လွန်ခဲ့သောလကတည်းက ဆေးရုံများတွင် ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသော သက်ကြီးရွယ်အိုလူနာများဖြင့် ပြည့်နေသည်။ နိုင်ငံ၏ ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟမှုသည် မြို့ကြီးများနှင့် ကျေးလက်ဒေသများကြား ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကွာခြားချက်များကို ပိုမိုမြင့်တက်စေခဲ့ပြီး ဖွံ့ဖြိုးမှုအားနည်း သော ဒေသများတွင် ဆရာဝန်များ၊ ကျန်းမာရေးအသုံးအဆောင်များနှင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ရှားပါးမှုနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်။
နှစ်သစ်ကူး အားလပ်ရက်ကာလအတွင်း တရုတ်ပြည်သူများအနေဖြင့် ဇာတိမြေသို့ပြန်ရန် စီစဉ်လျက်ရှိစဉ် ၎င်းတို့၏ အသက်ကြီးပိုင်း ဆွေမျိုးသားချင်းများဆီသို့ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်နိုင်သည့်အပေါ် စိုးရိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ကလည်း ရောဂါကူးစက် ပျံ့နှံ့မှုများ အရှိန်မြင့်တက်လာနိုင်သည်ဟု သတိပေးထားသည်။ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်တွင် တရုတ်နှစ်သစ်ကူးအား လပ်ရက်ကာလ တရားဝင်စတင်မည်ဖြစ်ကာ မကြုံစဖူး ဆန္ဒပြမှုများနှင့် မကျေနပ်ချက်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည့် တင်းကျပ်သော ဗိုင်းရပ်စ် ထိန်းချုပ်ရေး စည်းမျဉ်းများကို ပြီးခဲ့သည့်လက ဖြေလျှော့ခဲ့ပြီးနောက်တွင် နှစ်သစ်ကူး အားလပ်ရက်ကာလ ကိုဖြတ်သန်းရမည်ဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သောလေးလနီးပါးတွင်ပေါ်ထွက်လာသောကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပြီး လူ့အသက် ၅၅ ဦးဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် အီဘိုလာ ရောဂါ အဆုံးသတ်သွားပြီဟု ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် ယူဂန်ဒါနိုင်ငံက ကြေညာသည်။ “ကျွန်တော်တို့ဟာ ယူဂန်ဒါနိုင်ငံမှာ အီဘိုလာကူးစက်ရောဂါကို အောင်မြင်စွာ ထိန်းချုပ်လိုက်ပါပြီ”ဟု စက်တင်ဘာတွင် အီဘိုလာ ရောဂါကို ပထမဆုံးတွေ့သည့် အလယ်ပိုင်းခရိုင် မူဘင်ဒီတွင် ပြုလုပ်သည့်အခမ်းအနားတစ်ခု၌ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဂျိန်းရုအဆင်းက ပြောကြားသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO) ကထုတ်ပြန်သော ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ယူဂန်ဒါ၌ အီဘိုလာ အဆုံးသတ်သွားပြီဆိုခြင်းကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အကြီးအကဲ တက်ဒရိုအက်ဟာ နွမ်ဂျီ ဘရီးဆက်က အရှေ့အာဖရိကနိုင်ငံဖြစ်သော ယူဂန်ဒါ၏ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်စိုးရိမ်နေသော သွေးယိုစီးရောဂါ အီဘိုလာကို ခိုင်ခိုင်မာမာတု့ံပြန်မှု၊ ပြည့်ပြည့်စုံစုံတုံ့ပြန်မှုတို့အား ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။
ရုရှား၏ကျူးကျော်မှုကို ခုခံတိုက်ခိုက်ရန် ယူကရိန်းအား ကူညီထောက်ပံ့မှုများကို တိုးမြှင့်ရန်နှင့် ဥရောပနှင့် အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် နေတိုးမဟာမိတ်အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြှင့်တင်ရန် နေတိုးနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) တို့က ဇန်နဝါ ရီ ၁၀ ရက်တွင် ကတိပြုခဲ့ကြသည်။ နေတိုးနှင့် အီးယူအကြား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများကို မြှင့်တင်ရေးအစီအစဉ်များသည် ယူကရိန်းအား အနောက်နိုင်ငံများက ထောက်ပံ့မှုများကြောင့် ပိုမိုအရှိန်ရလာခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ နေတိုးနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂကြားက မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုကို ပိုမိုမြှင့်တင် ရေးကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရပါမယ်။ ပြီးတော့ ယူကရိန်းအတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေကိုလည်း ပိုမိုမြှင့်တင်ရပါမယ်”ဟု နေတိုးအကြီးအကဲ ယန်းစ်စတိုတန် ဘာ့ချ်က အီးယူထိပ်သီးအရာရှိများနှင့် ပူးတွဲကြေညာ ချက် တစ်စောင်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံ၏ နေရာဒေသအများအပြားတွင် COVID-19 ရောဂါကူးစက်မှု အမြင့်ဆုံးကာလကို ကျော်လွန်သွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်တွင်း၌ ရောဂါကူးစက်မှု အတိုင်းအတာနှင့် သက်ရောက်မှုအပေါ် နိုင်ငံတကာက စိုးရိမ်နေစဉ် တရုတ်တာဝန်ရှိသူများက ရောဂါကူးစက် ပြန့်ပွားမှုအခြေအနေ ပြင်းထန်မှုကို လျှော့ချပြောဆိုမှုများ ထပ်မံလုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီက တရားဝင်ထုတ်ဝေသည့် People’s Daily သတင်းစာ၏ ထုတ်ဝေမှုဖြစ်သော Health Times တွင် ဖော်ပြချက်အရ မြို့တော်ပေကျင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်အများအပြားတွင် ကူးစက်မှုများ ကျဆင်းလာပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ သို့သော် ဟဲနန်ပြည်နယ်၏ လူဦးရေသန်း ၉၀ နီးပါးသည် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသည်ဟု တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားထားသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် မကြုံစဖူးကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရမှုများနှင့် လုံးပန်းနေရသည့်အနေအထားတွင် တရုတ်၏ တတိယလူဦးရေအများဆုံးပြည်နယ်ရှိ ပြည်သူ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ယခုအခါ COVID-19 ကူးစက် ခံထားရသည်ဟု ထိပ်တန်းတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်တွင် ပြောကြားသည်။ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်အထိ ဟဲနန်ပြည်နယ်၏ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်းသည် ၈၉ ဒသမ ၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေသည်ဟု အလယ်ပိုင်းဟဲနန်ပြည်နယ်အတွက် ကျန်းမာရေး ကော်မရှင် ဒါရိုက်တာအဖြစ်ဆောင်ရွက်နေသူ ကန်ကျန်ချန်းက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားသည်။ လူဦးရေ ၉၉ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေသော ဟဲနန်ပြည်နယ်တွင် ပြည်သူ ၈၈ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ယခုအခါ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံထားရဖွယ်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။
ပါကစ္စတန်တွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ကာ အသတ်ခံခဲ့ရသော လာဟိုးမြို့မှ ရဲဝန်ထမ်းများတွင် ဒုရဲအုပ် ၁ ဦး၊ ရဲတပ်သား ၃ ဦးနဲ့ ယာဉ်ထိန်းရဲ ၁ ဦးတို့ ပါဝင်ကြောင်း The News International က ဖော်ပြသည်။
