ဩစတြေးလျနိုင်ငံ နယူးဆောက်ဝေးပြည်နယ်၏ မြို့တော် မန်နင်ဒီရှိ မြစ်ထဲတွင် ငါးကောင်ရေသန်းပေါင်းများစွာ သေဆုံးမှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်းဒေသခံနှင့် တာဝန်ရှိသူများက မတ် ၁၇ ရက်တွင်ပြောသည်။
ငါးများသေဆုံးမှုကို မတ် ၁၇ ရက်တွင် ဒေသခံများက စတင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဒါလင်ဘာခါမြစ်ကို သက်ရောက်မှုရှိနေသည့် အပူလှိုင်းကြောင့် ငါးများသေဆုံးမှု ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြည်နယ်တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။
တောင်ကိုရီးယားမှာ အသက် ၆၀ နဲ့ အထက်အသက်အရွယ်တွေ လုပ်ငန်းခွင်တွေထဲမှာ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ပမာဏာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်အတွင်း နှစ်ဆကျော် တိုးလာခဲ့ပါတယ်။
အခုလို အသက် ၆၀ ကျော် အရွယ် သက်ကြီးအရေအတွက် လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာ တိုးလာတာဟာ တိုးမြင့်လာတဲ့ လူနေမှုစရိတ်တွေအတွက် လူတွေအခုလို အလုပ်ပိုလုပ်ရဖို့ ဖြစ်လာတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အစ္စရေး တရားရုံးချုပ်ရဲ့ အာဏာကို ချုပ်ကိုင်ဖို့ အစိုးရက ခက်ခက်ခဲခဲ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အစီအစဉ်တွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ နိုင်ငံတဝန်း ဆန္ဒပြပွဲတွေရဲ့ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အစ္စရေးနိုင်ငံ တဲလ်အဗစ်မြို့ လမ်းမတွေပေါ်မှာ လူထောင်ပေါင်းများစွာဟာ မတ် ၁၈ ရက်က ချီတက်ခဲ့ပါတယ်။
ပင်လယ်နက်ရှိ နိုင်ငံတကာလေပိုင်နက်အတွင်း အမေရိကန်လေတပ်၏ ထောက်လှမ်းရေးဒရုန်းတစ်စီးကို ရုရှားလေယာဉ်တိုက်လေယာဉ်တစ်စင်းက ဒရုန်းပေါ်သို့ လေယာဉ်ဆီများသွန်ချကာ ပျက်ကျစေခဲ့သည့် ဗီဒီယိုဖိုင်ကို ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှ ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။
ကြာသပတေးနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အဆိုပါ ၄၂ စက္ကန့်ကြာ ဗီဒီယိုတွင် ရုရှား Su-27 တိုက်လေယာဉ်တစ်စီးသည် အမေရိကန်တို့၏ MQ-9 ထောက်လှမ်းရေးဒရုန်း၏ နောက်ဘက်သို့ ချဉ်းကပ်လာပြီး အပေါ်မှကျော်၍ ဖြတ်သန်းစဉ် လောင်စာဆီများ ဒရုန်းပေါ်သို့သွန်ချခြင်းကို မြင်တွေ့ရသည်ဟု ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှ ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းဗီဒီယိုကို အမေရိကန်ဒရုန်းတွင် တပ်ဆင်ထားသော ကင်မရာက ရိုက်ကူးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
မြောက်ကိုရီးယားဟာ မတ်လ ၁၆ ရက် အစောပိုင်းက ပြုံယမ်းမြို့အနီးကနေ အရှေ့ဘက်ကို တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည် (ICBM) ၁ စင်း ပစ်လွှတ်ခဲ့တယ်လို့ ဂျပန်အစိုးရ ထိပ်တန်း ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
ဒီပစ်လွှတ်မှုဟာ နျူးကလီးယားလက်နက် ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားကို တန်ပြန်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို ဆွေးနွေးဖို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအတွက် တိုကျိုမြို့ကို လေယာဉ်ခရီး မစတင်ခင် နာရီပိုင်းလောက်မှာ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ။
ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘာရှာ အယ်လ် အာဆတ် သည် ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့စဉ် ရုရှားသမ္မတပူတင်နှင့်တွေ့ဆုံပြီးနောက် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် စစ်အခြေစိုက်စခန်းသစ်များ ထူထောင်ရန်နှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်အရေအတွက် တိုးမြင့်ရန် ရုရှား၏ အဆိုပြုချက်များကို ကြိုဆိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သလို၊ ရုရှား၏ စစ်စခန်းများတည်ရှိမှုသည်လည်း အမြဲတမ်းဖြစ်သင့်သည်ဟု အကြံပြုလိုက်သည်။
မြောက်ကိုရီးယားဟာ တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်နှစ်စင်းကို သူ့ရဲ့ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းကနေ ပင်လယ်ထဲကို ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက မတ် ၁၅ ရက်မှာ ပြောပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်တပ်တွေဟာ ဒီနှစ်တွေအတွင်း သူတို့ရဲ့ အကြီးမားဆုံး ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ပါကစ္စတန်မှာ အကြမ်းဖက် ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုတွေဖြစ်ပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အီမရန်ခန်း (Imran Khan) ကို ဖမ်းဆီးဖို့ ပြင်ဆင်နေတာကို တရားရုံးက ယာယီပိတ်ပင်လိုက်ပါတယ်။
ပါကစ္စတန်အရှေ့ခြမ်းက လာဟိုးမြို့က ခမ်းရဲ့နေအိမ်အပြင်ဘက်မှာ သူ့ကိုထောက်ခံသူတွေနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကြား ၂၄ နာရီကျော်ကြာ အပြင်းအထန် အဓိကရုဏ်းဖြစ်နေတာကို ရပ်တန့်နိုင်ဖို့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းအပေါ် ဖမ်းဆီးမိန့်ကို ကြာသပတေးနေ့အထိ ခေတ္တရပ်ထားဖို့ ပါကစ္စတန်တရားရုံးတရုံးက ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုအမိန့်ပေးခဲ့တာပါ။
လာမယ့် ၂ နှစ်အတွင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံရဲ့ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆ ဘီလီယံ တိုးမြှင့်သုံးစွဲ သွားမယ်လို့ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ရီရှီဆူနက်ခ်က တနင်္လာနေ့မှာ ကတိပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒါဟာ ယူကရိန်းအရေးနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ရဲ့ အင်အားကြီးထွားလာမှုအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ဖို့ လုပ်ဆောင်လာတာပါ။
အမေရိကန် ဘဏ်ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ Silicon Valley Bank (SVB) နဲ့ Signature Bank တို့ကို အာဏာပိုင်တွေက ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီးနောက် အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ဘဏ္ဏာရေးစနစ်က ယုံကြည်စိတ်ချရတယ်လို့ အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့ အာမခံပြောကြားမှု ရှိခဲ့ပေမယ့်လည်း တနင်္လာနေ့က ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ဘဏ်လုပ်ငန်း ရှယ်ယာဈေးနှုန်းတွေ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
