မြောက်ကိုရီးယားဟာ တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်နှစ်စင်းကို သူ့ရဲ့ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းကနေ ပင်လယ်ထဲကို ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက မတ် ၁၅ ရက်မှာ ပြောပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်တပ်တွေဟာ ဒီနှစ်တွေအတွင်း သူတို့ရဲ့ အကြီးမားဆုံး ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ပါကစ္စတန်မှာ အကြမ်းဖက် ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုတွေဖြစ်ပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အီမရန်ခန်း (Imran Khan) ကို ဖမ်းဆီးဖို့ ပြင်ဆင်နေတာကို တရားရုံးက ယာယီပိတ်ပင်လိုက်ပါတယ်။
ပါကစ္စတန်အရှေ့ခြမ်းက လာဟိုးမြို့က ခမ်းရဲ့နေအိမ်အပြင်ဘက်မှာ သူ့ကိုထောက်ခံသူတွေနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကြား ၂၄ နာရီကျော်ကြာ အပြင်းအထန် အဓိကရုဏ်းဖြစ်နေတာကို ရပ်တန့်နိုင်ဖို့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းအပေါ် ဖမ်းဆီးမိန့်ကို ကြာသပတေးနေ့အထိ ခေတ္တရပ်ထားဖို့ ပါကစ္စတန်တရားရုံးတရုံးက ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုအမိန့်ပေးခဲ့တာပါ။
လာမယ့် ၂ နှစ်အတွင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံရဲ့ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆ ဘီလီယံ တိုးမြှင့်သုံးစွဲ သွားမယ်လို့ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ရီရှီဆူနက်ခ်က တနင်္လာနေ့မှာ ကတိပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒါဟာ ယူကရိန်းအရေးနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ရဲ့ အင်အားကြီးထွားလာမှုအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ဖို့ လုပ်ဆောင်လာတာပါ။
အမေရိကန် ဘဏ်ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ Silicon Valley Bank (SVB) နဲ့ Signature Bank တို့ကို အာဏာပိုင်တွေက ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီးနောက် အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ ဘဏ္ဏာရေးစနစ်က ယုံကြည်စိတ်ချရတယ်လို့ အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့ အာမခံပြောကြားမှု ရှိခဲ့ပေမယ့်လည်း တနင်္လာနေ့က ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ဘဏ်လုပ်ငန်း ရှယ်ယာဈေးနှုန်းတွေ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
မနေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ အော်စကာဆုပေးပွဲမှာ “The Elephant Whisperers” ဆိုတဲ့ အိန္ဒိယရုပ်ရှင်ကားဟာ အကောင်းဆုံး မော်ကွန်း ရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားတိုဆုကို ဆွတ်ခူးပြီး အိန္ဒိယရုပ်ရှင်လောကအတွက် သမိုင်းသစ်ရေးထိုးပေးခဲ့ပါတယ်။
ဒါကြောင့် အဲဒီရုပ်ရှင်ကားကို ရိုက်ကူးခဲ့တဲ့ တမီးလ် နဒူး ပြည်နယ်က တဲလ်ပက်ကဒူ ဆိုတဲ့ ဆင်စခန်းကို ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေ အများအပြား သွားရောက်လည်ပတ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အမေရိကန်လူမှုကွန်ယက် Facebook ရဲ့မိခင်ကုမ္ပဏီကြီးဖြစ်တဲ့ Meta က ဝန်ထမ်း ၁ သောင်းလျှော့မယ်လို့ အင်္ဂါနေ့မှာကြေညာပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၄ လကပဲ Meta ကုမ္ပဏီက ဝန်ထမ်း ၁၁,၀၀၀ လျှော့ချခဲ့တဲ့အတွက် ဒါဟာ နည်းပညာကုမ္ပဏီကြီးတခုက ဒုတိယအကျော့ ဝန်ထမ်းတွေအကြီးအကျယ်လျှော့ချမယ့်အကြောင်း ပထမဆုံး ကြေညာလိုက်တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေး ၃ နှစ်ကြာ ချမှတ်ထားတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေကို ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကစလို့ ပြည်ပခရီးသွားတွေအတွက် ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာ အမျိုးအစား အားလုံးကို ပြန်ထုတ်ပေးပြီး၊ နယ်စပ်တွေ အားလုံးကိုလည်း ဖွင့်ပေးတော့မယ်လို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။ ကပ်ရောဂါ မတိုင်ခင်က ဗီဇာမလိုပဲ သွားခွင့်ရှိတဲ့ တရုတ်ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်တဲ့ ရှန်ဟိုင်းကိုဝင်ရောက်လာတဲ့ အပျော်စီး သင်္ဘောတွေနဲ့ ဟိုင်နန်ကျွန်းတို့လို နေရာတွေမှာ အရင်လို ဗီဇာမလိုဘဲ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း တရုတ်အစိုးရက ပြောပါတယ်။
အမေရိကနှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုစတင်ချိန်၌ မြောက်ကိုရီးယားဘက်မှ ရေငုပ်သင်္ဘောမှ မဟာဗျူဟာမြောက်ခရုဇ်ဒုံးကျည်နှစ်စင်းအား စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာန KCNA ကဖော်ပြခဲ့သည်။
“မဟာဗျူဟာ” ဟူသောစကားလုံးအား များသောအားဖြင့် နျူစွမ်းရည်ရှိသောလက်နက်များအတွက် အသုံးပြုခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဖော်ပြထားပြီး အဆိုပါစမ်းသပ်ပစ်လွှတ်မှုမှ ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုအား အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်းဆိုသည်။
အဆိုပါဒုံးကျည်၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များအား ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ လေ့လာနိုင်ရန်အတွက် တောင်ကိုရီးယား ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီအနေဖြင့် အမေရိကနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပြီး စစ်ရေးအရအထူးသတိထား နေရသည်ဟုလည်း ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်ကပြောကြားခဲ့သည်။
နိုင်ငံအနီးမှာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်တာတွေကို စစ်ကြေညာခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်တယ်လို့ မြောက်ကိုရီးယားက သတိပေးခဲ့ပြီးနောက်မှာပဲ တောင်ကိုရီးယားနဲ့ အမေရိကန်တို့က ငါးနှစ်အတွင်း အကြီးမားဆုံး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို စတင်လိုက်ပါတယ်။
မကြာသေးခင်လတွေမှာ ပိတ်ပင်ထားတဲ့ လက်နက်စမ်းသပ်မှုတွေကို ဆက်တိုက် လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ မြောက်ကိုရီးယားဆီက ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုတာတွေ များလာနေချိန်မှာပဲ အမေရိကန် နဲ့ တောင်ကိုရီးယားက ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။
ဆော်ဒီ ရေနံကုမ္ပဏီကြီး Aramco ဟာ စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းမြှင့်တက်လာမှုနဲ့ ဝယ်လိုအားပမာဏများလာမှုတွေ ကြောင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ စံချိန်တင်အမြတ်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆၁.၁ ဘီလီယံအထိရရှိခဲ့တယ်လို့ တနင်္ဂနွေ နေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒါဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကနဲ့ယှဉ်ရင် နိုင်ငံပိုင်ကုမ္ပဏီအတွက် အမြတ်ငွေ ၄၆.၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။
