အစၥေရးႏွင့္ ဟားမတ္စ္တို႔ ႏွစ္လၾကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီးေနာက္ သေဘာတူညီမႈပ်က္ျပယ္ၿပီး အစၥေရးစစ္တပ္က တေက်ာ့ျပန္ ေျမျပင္ထိုးစစ္ စတင္ခဲ့သည္။
ေျမျပင္ထိုးစစ္ျပန္လည္မစတင္မွီ အစၥေရးစစ္တပ္မွ တိုက္ေလယာဥ္ ဒါဇင္ႏွင့္ခ်ီ အသုံးျပဳၿပီး တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၄၀၀ ဝန္းက်င္ ေသဆုံးခဲ့သည္။
အစၥေရးစစ္တပ္သည္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသရွိ အဓိကက်ေသာေနေရာမ်ားအား ေျမျပင္ထိုးစစ္ျဖစ္ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ခဲ့ေၾကာင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ဂ်ိဳးဘိုင္ဒင္ဦးေဆာင္သည့္ ယခင္အေမရိကန္အစိုးရသည္ အသက္ ၁၀၀ ေက်ာ္အ႐ြယ္ ေသဆုံးသူ သုံးသန္း ေက်ာ္အား ေဒၚလာ ၃၃၃ သန္းကို ေခ်းေငြအျဖစ္ထုတ္ေပးခဲ့သည္ဟု အီလြန္မက္ ဦးေဆာင္သည့္ အေမရိကန္အစိုးရ စြမ္းေဆာင္ရည္ဌာနက မတ္လ ၁၈ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္သည္။
ယူကရိန္းပဋိပကၡကို အဆုံးသတ္ႏိုင္မည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေရးသည္ နီးသထက္ နီးစပ္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္အိမ္ျဖဴေတာ္မွ ျပန္ၾကားေရးအတြင္းဝန္ ကာ႐ိုလိုင္းေလဗစ္ က ေျပာၾကား လိုက္ေၾကာင္းသိရသည္။
အိမ္ျဖဴေတာ္၏အဆိုပါထုတ္ျပန္ခ်က္သည္ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ႏွင့္႐ုရွားသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္တို႔ၾကား ယူကရိန္းတြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ တယ္လီဖုန္းမွတစ္ဆင့္ ေဆြးေႏြးမႈမစတင္မီ မတ္လ ၁၇ ရက္တြင္ ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။
ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသတြင္ အစၥေရးေလတပ္၏တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ တစ္ညတည္း လူ ၂၂၀ ထပ္မနည္းေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။
အစၥေရးအစိုးရ၏ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ ပါလက္စတိုင္းလက္ေထာက္ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးႏွင့္ လုံၿခဳံေရးအရာရွိအခ်ိဳ႕ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။
အဆိုပါတိုက္ခိုက္မႈသည္ အစၥေရးႏွင့္ ဟားမတ္စ္တို႔အၾကား အပစ္အခတ္ရက္စဲေရးသေဘာတူညီမႈရယူၿပီးေနာက္ အႀကီးမားဆုံးတိုက္ခိုက္မႈျဖစ္သည္။
အစၥေရးေလတပ္မွ တိုက္ေလယာဥ္အစီး ၂၀ ေက်ာ္သည္ ဂါဇာေဒသ ရာဖာႏွင့္ ခန္းယူနစ္ၿမိဳ႕မ်ားရွိ ပစ္မွတ္မ်ားအား ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။
ဖိလစ္ပိုင္ သမၼတေဟာင္း ဒူတာေတးကို ႏိူင္ငံတကာရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး ICC ဖမ္းဆီးမႈတြင္ လက္ရွိအစိုးရ အေနျဖင့္ ႀကိဳတင္သိရွိထားၿပီး ညႇိဳႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ေတာင္းဆိုထားမႈမ်ား ရွိေၾကာင္း ICCမွထုတ္ျပန္ သည့္စာ႐ြက္စာတမ္းမ်ားတြင္ေဖၚျပထားသည္။
အဆိုပါ စာ႐ြက္စာတမ္းမ်ားတြင္ ဖိလစ္ပိုင္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေအဂ်င္စီမ်ားအၾကား ႀကိဳတင္ညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားၿပီး အစိုးရအေနျဖင့္ ဖမ္းဆီးရန္ေတာင္းဆိုမႈကို အေၾကာင္းၾကား႐ုံသာမက လိုက္နာရန္လည္း သေဘာတူထားေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။
လူ ၆၀ နီးပါး ေသဆုံးခဲ့သည့္ ေျမာက္မက္ဆီဒိုးနီးယား ႏိုက္ကလပ္မီးေလာင္မႈ ေနာက္ဆက္တြဲ လူ ၁၅ ဦးဖမ္းဆီးခံရေၾကာင္းသိရသည္။
အဆိုပါ မီးေလာင္မႈအား ေျမာက္မက္ဆီဒိုနီးယား ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ကိုင္တြယ္ေနၿပီး မီးေလာင္မႈေနာက္ဆက္တြယ္အျဖစ္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ား သံသယျဖစ္ဖြယ္ေတြရေၾကာင္း ၎ကဆိုသည္။
ေျမာက္မက္ဆီဒိုးနီးယားၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ မိုင္ ၆၀ ခန႔္အကြာတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ အဆိုပါ ႏိုက္ကလပ္သည္ တရားဝင္ဖြင့္လွစ္ခြင့္လိုင္စင္မရွိပဲ ယခင္က ေကာေဇာထုပ္လုပ္သည့္ဂိုေဒါင္ျဖစ္ေၾကာင္းေဒသတြင္း သတင္းဌာနမ်ားကဆိုသည္။
ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈခုံ႐ုံး(ICC) သို႔ ဖမ္းဆီးပို႔ေဆာင္ခံရသည့္ သမၼတေဟာင္း ႐ိုဒရီဂို ဒူတာေတးအား ဖိလစ္ပိုင္ျပည္သူ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ ေထာက္ခံ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရွိၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားအျပင္ ကေနဒါ၊ ဖင္လန္၊ ဒူဘိုင္း၊ စပိန္၊ ကိုရီးယားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံသားမ်ားလည္း စုေဝးဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။
“သမၼတ ဒူတာေတး ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံကို ျပန္ေရာက္တဲ့အထိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို ျပသသြားမွာပါ”ဟု ေထာက္ခံသူမ်ားကဆိုသည္။
ကာ့စ္ေဒသတြင္ ႐ုရွားတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ စစ္ဆင္ႏိုင္မႈစြမ္းေဆာင္ရည္သည္ မယုံၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ထူးျခားေကာင္းမြန္ေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
အေမရိကန္အစိုးရသည္ ယူကရိန္းႏိုင္ငံသို႔ ေငြေၾကးႏွင့္စစ္ေရးအကူအညီ အမ်ားအျပားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ ေပးအပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ႐ုရွားတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ကာ့စ္ေဒသတြင္ ယူကရိန္းစစ္သည္ အေျမာက္အျမားအား ဝိုင္းရံပိတ္ဆို႔ထားႏိုင္ျခင္းသည္ ယုံၾကည္ႏိုင္ဖြယ္မရွိဟု ထရမ့္ က မတ္လ ၁၄ ရက္တြင္ တရားေရးဝန္ႀကီးဌာန၌ ေျပာၾကားသည့္ မိန႔္ခြန္းအတြင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားျခင္းျဖစ္သည္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာလူထုကိုမီဒီယာအဆိပ္ခတ္ခဲ့တဲ့ ျပည္ပသတင္းဌာနေတြျဖစ္တဲ့ VOA နဲ႔ RFA သတင္းဌာနေတြကို အေမရိကန္သမၼတေဒၚနယ္ထရမ့္ရဲ႕အမိန္႔နဲ႔ ဖ်က္သိမ္းခံလိုက္ရၿပီျဖစ္ပါတယ္။
VOA နဲ႔ RFA တို႔ရဲ႕ (Umbrella)ေအဂ်င္စီအဖြဲ႕ႀကီးျဖစ္တဲ့ USAGM (United States Agency for Global Media) ကို (တျခားေအဂ်င္စီအခ်ိဳ႕နဲ႔အတူ) အေမရိကန္ဖက္ဒရယ္ျဗဳ႐ိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕မလိုအပ္တဲ့ကဏၰ/အဖြဲ႕အစည္းေတြ အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ဖ်က္သိမ္းတယ္ အေမရိကန္သမတအိမ္ျဖဴေတာ္က ၁၄ မတ္လ ၂၀၂၅ ေန႔စြဲနဲ႔ ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
USAGM ရဲ႕အထူးအႀကံေပး Kari Lake က သမတ Trump ရဲ႕ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း USAGM ကိုဖ်က္သိမ္းေရးလိုက္နာအေကာင္အထည္ေဖၚသြားမယ္လို႔ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
အိႏၵိယနိုင္ငံသည္ ၎တို႔၏ ၾကည္းတပ္မေတာ္တြင္ အသုံးျပဳေနသည့္ T-72 တင့္မ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္ အင္ဂ်င္မ်ားကို ႐ုရွားနိုင္ငံမွဝယ္ယူရန္ ေဒၚလာ ၂၄၈ သန္း တန္ဖိုးရွိ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုး ခဲ့ေၾကာင္း ႐ုရွားနိုင္ငံပိုင္ လက္နက္ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္သည့္ Rosoboronexport က ထုတ္ျပန္သည္။
